راهنمای انتخاب پمپ آب خانگی

نحوه انتخاب پمپ آب خانگی یا ساختمان

همیشه برای مشتریان در انتخاب پمپ دو گزینه وجود دارد، ارزانترین پمپ آب و بهترین مارک پمپ و بسیاری از مشتریان به دلیل مسائل اقتصادی اقدام به خرید ارزانترین پمپ آب می نمایند. اما پیشنهاد می شود که کیفیت را نیز لحاظ نموده، چرا که استفاده از پمپ های ارزان و نامناسب ممکن است با تامین فشار آب نادرست، به دستگاه های مورد استفاده شما لطمه بزند.

عوامل مهم در انتخاب پمپ آب خانگی

در هنگام انتخاب پمپ آب خانگی باید به عوامل بسیاری توجه نمود، که در ادامه نام برده ایم:

• متراژ ساختمان
• تعداد طبقه
• میزان مصرف آب
• تعداد شیر آب موجود و تعداد دوش ها
• تعداد واحد در هر طبقه
• متراژ هر واحد
• محل قرار گیری پمپ آب در سیستم آبرسانی
• سایز لوله های آب ساختمان
• فشار آب مورد نیاز
• تک فاز یا سه فاز بودن پمپ آب خانگی: ولتاژ کاری موتور پمپ های خانگی در دو حالت تک فاز و سه فاز می باشد. پمپ های با ولتاژ سه فاز نسبت به پمپ های تک فاز مصرف برق کمتر و طول عمر بیشتری دارند. به جهت جلوگیری از دو فاز شدن برق پمپ های سه فاز از تابلو فرمان با کنتاکتور، بی متال و کنترل فاز استفاده می گردد.
• خدمات پس از فروش

ابعاد و متراژ ساختمان و هر واحد، حجم مصرفی، چند طبقه بودن ساختمان و حتی تعداد شیر های آب به کار رفته در آن، ابعاد و سایز لوله های به کار رفته در سیستم آبرسانی ساختمان و این که پمپ درکدام قسمت ساختمان قرار خواهد گرفت همه و همه از عوامل اصلی و به سزایی هستند که می تواند در انتخاب مناسب یک پمپ خانگی به شما کمک بزرگی کرده باشد. توان الکتریکی مورد نیاز برای تامین فشار آب در ساختمان ها معمولا در بازه نیم تا 2 اسب بخار می باشد و پمپ هایی با قدرت 2 و نیم و 3 اسب نیز برای ساختمان های بزرگتر یا مجتمع های مسکونی و بوستر پمپ ها کارایی دارند. اجازه دهید با ذکر چندین مثال این موضوع را باز تر کنیم: یک ساختمان با حداکثر متراژ 150 متر مربع که یک طبقه هم می باشد در واقع ارتفاع کمی دارد، یک پمپ نیم اسب می تواند پاسخ گوی نیاز این ساختمان باشد اما در نظر بگیرید آپارتمانی دارای 3 طبقه و 6 واحد که حداکثر متراژ هر واحد برابر با 75 متر است یک پمپ با توان 1 اسب بخار که از نوع بشقابی نیز می باشد را لازم دارد البته اگر مساحت هر واحد را تا حدی کم کنیم و تعداد طبقات را متناسب با این متراژ افزایش داد نیز می توان از همین نوع پمپ هم استفاده کرد.

همواره این نکته را در نظر داشته باشید که عامل قیمت به تنهایی اصلا معیار درستی برای مناسب بودن یا نبودن پمپ آب نمی باشد. دلایل زیادی برای بالا بودن قیمت پمپ مانند، بالا بودن قیمت ارز و نوسانات بازار هزینه ای که صرف وارد کردن پمپ می شود و برند بودن آن وجود دارد. لذا شاید یک پمپ تولید داخل که دارای گارانتی نیز می باشد از لحاظ کیفیت با یک پمپ اروپایی برند و مطرح برابری کند در حالی که قیمت پایین تری هم نسبت به نمونه خارجی خود داشته باشد. همینطور قیمت پایین و وسوسه کننده نیز می تواند شما را در خرید پمپ ترغیب کند اما شاید این محصول برای مدت خیلی کمی برای شما کارایی داشته باشد و چه بسا برای سیستم آبرسانی مجموعه یا ساختمان شما نیز آسیب رسان و مضر باشد. این را هم در نظر داشته باشید که معروف ترین برند نیز الزاما نمی تواند مناسب ترین انتخاب برای شما باشد. نکته بعدی که می تواند حائز اهمیت باشد داشتن ولتاژ سه فاز یا تک فاز برای پمپ می باشد.مثلا پمپ های سه فاز عمر بیشتری را به نسبت پمپ های تک فاز دارا هستند و همچنین برق کمتری مصرف می کنند. همچنین شما می توانید داشتن خدمات پس از فروش را یک مزیت برای پمپ خریداری شده خود به حساب بیاورید. خب اما بیایید کمی تخصصی تر هم موضوع را مورد بررسی قرار دهیم برای شروع جدول زیر را در نظر داشته باشید:

با استفاده از جدول بالا می توانید تا حدودی متوجه این کلیت بشوید که چه پمپی بر اساس میزان توان مناسب ساختمان شما می باشد.

یکی از راه های ساده و روتین برای انتخاب پمپ آب به شرح زیر می باشد:

ابتدا به محاسبه دو مولفه زیر می پردازیم:

• فشار پمپ آب (ارتفاع یا H)
• دبی پمپ آب

روش محاسبه فشار یا ارتفاع (H) پمپ آب خانگی

1. تعداد طبقات ساختمان × 3 (ارتفاع کف هر طبقه تا سقف آن 3 متر می باشد.)
2. مثال: ما ساختمانی را در نظر می گیریم که دارای 4 طبقه به همراه زیر زمین و دو طبقه پارکینگ است، پس 7 طبقه × 3 = 21 در واقع همان ارتفاع تقریبی پمپاژ آب توسط پمپ آب خانگی مورد نظر است.
3. فشار آب در پشت هر شیر = (تعداد طبقات × 3) + 30
4. با توجه به مثال فوق، 21+30 = 51 متر یا همان 5.1 بار
5. فشار پمپ آب در ویلا ها به دو حالت قابل محاسبه است:
   • پمپ دقیقا در قسمت زیرین ویلا قرار گرفته و به روش فوق ارتفاع و فشار بدست خواهد آمد.
   • حالت بعدی مواقعی که پمپ در خارج از ویلا و با فاصله قرار می گیرد.

((10÷طول مسیر) + (تعداد طبقات ویلا×3)) + 30 = فشار پمپ آب

مثال: فاصله پمپ تا ویلای دوبلکس 200 متر است.

200 ÷ 10 = 20

20 + (2×3) =26

26 + 30 = 56 متر و ینی فشار بین 5 تا 6 بار

روش محاسبه دبی یا آبدهی پمپ آب خانگی

• روش محاسبه سرانگشتی دبی یا آبدهی با دقت بالا با کمک جداول و نمودارها: در روش اول می توان به صورت حدودی میزان دبی برای هر واحد را 400 لیتر در دقیقه (0.4 مترمکعب در ساعت) در نظر گرفت.

مثال: 4 طبقه 2 واحدی > تعداد واحد مسکونی (8) × 400 = 3200 لیتر در دقیقه (3.2 مترمکعب در ساعت)

• روش دوم: روش محاسبه بر اساس مقررات ملی به روش SFU
  • آپارتمان با یک حمام، دستشویی با فلاش تانک

f = (1 / (√(0.643×Nr×Na))) × 1.05

f = (1 / (√(0.857×Nr×Na))) × 1

• • آپارتمان با دو حمام، دستشویی با سیفون

f = (1 / (√(0.545×Nr×Na))) × 1.03

f = (1 / (√(0.727×Nr×Na))) × 0.8

Nr: تعداد نقاط تحویل

Na: تعداد آپارتمان ها

f: ضریب همزمانی

با افزایش جمعیت و ساخت مجتمع و برج های مرتفع تامین آب تمام واحدها به ویژه واحد های طبقات بالاتر بسیار مشکل است، بنابراین برای تقویت و افزایش فشار و دبی آب از انواع پمپ سانتریفیوژ تک پروانه، دو پروانه و چند پروانه و انواع بوستر پمپ ها با توجه به تعداد طبقات و تعداد واحد ها استفاده می شود.

روش دیگری هم هست که ساده و راحت می باشد و هر کسی می تواند مقدار دبی ساختمان یا خانه شخصی خود را به راحتی به دست بیاورد. میزان مصرف هر واحد را در حدود 400 لیتر در ساعت در نظر می گیریم و در تعداد واحد های مسکونی ضرب می کنیم، به عنوان مثال آپارتمانی با 7 طبقه 2 واحدی؛ 14×400 برابر با  5600 لیتر در ساعت می شود که اگر آن را به متر مکعب در ساعت تبدیل کنیم معادل 5.6 متر مکعب در ساعت می شود.

محاسبه فشار پمپ آب

[تعداد طبقات × (3)] + 30

عدد 3 بیانگر ارتفاع کف تا سقف هر واحد می باشد.

حال با ذکر یک مثال بهتر متوجه این موضوع خواهید شد، ساختمانی با 6 طبقه با یک طبقه پارکینگ و یک زیر زمین را فرض کنید، سپس این عدد 8 را (6 طبقه به علاوه زیر زمین و پارکینگ) در عدد 3 ضرب می کنیم، حال نتیجه را که 24 است با عدد 30 جمع می کنیم که برابر با 54 است . پس فشاری که پمپ انتخاب شده باید تامین کند برابر با 54 متر یا 5.5 بار است.

از همین روش برای بدست آوردن فشار پمپ برای ویلا و خانه هایی که حیاط دارند استفاده می شود، به این صورت که فرض کنید پمپ با فاصله از خانه یا ویلای شما باشد اما باید این نکته را در نظر داشته باشید هر 10 متر را باید 1 متر لحاظ کرد. فرض کنید ویلای شما دارای دو طبقه و فاصله پمپ آب تا ویلا 100 متر باشد اما در واقع این فاصله 100 متری 10 متر (100 تقسیم بر 10) حساب می شود و همچنین ارتفاع ویلا 6 متر، حاصل جمع این مقدار عدد 16 می باشد که وقتی با 30 جمع شود برابر با 46 می شود که یعنی پمپ می بایست فشاری برابر با 46 متر یا بین 4 تا 5 بار را تضمین کند.

نقش کاتالوگ در انتخاب پمپ خانگی

بعد از این که دبی و هد ساختمان یا منزل شخصی خود را به دست آوردید، می توانید با مراجعه به کاتالوگ با استفاده از نمودار ها و جدول ها پمپ آب را انتخاب کنید، برای این که پمپ کارایی و عمر مفید بالاتر و بهتری داشته باشد، باید پمپ را در ناحیه بالاترین راندمان آن انتخاب کنیم که به آن اصطلاحا نقطه BEP می گویند. دلیل این که پمپ را باید در این محدوده انتخاب کنیم این است که محل نصب پروانه پمپ در داخل حلزونی می باشد، وظیفه پروانه تبدیل سرعت به فشار است فلذا اگر پمپ انتخابی ما در این محدوده کار کند، فشار، سرعت و سطح در همه جای محفظه با یکدیگر در تعادل خواهد بود. در پمپ های سانتریفیوژ نیروی شعاعی کمیتی است وابسته به دبی عبوری. جالب است بدانید این نیرو در کدام تقطه حداقل است؟! بله در نقطه BEP.

حال ما نقطه عملکرد را در دو قسمت چپ و راست BEP درمنحنی بررسی می کنیم:

سمت چپ: در این صورت کاهش سرعت اتفاق می افتد و باعث ایجاد نیروی شعاعی بزرگی می شود که در پی این اتفاق شفت با زاویه 60 درجه نسبت به زبانه پمپ منحرف می شود که باعث آسیب دیدن آب بند های مکانیکی، کاسه نمد، رینگ ها، یاتاقان ها و شفت می شود.

سمت راست: در این صورت برعکس مورد بالا افزایش سرعت صورت می گیرد و این بار در زاویه 240 درجه خیزش شفت را داریم. پس اگر پمپ را از ظرفیت نیاز خود بزرگتر برگزینیم باعث بالا رفتن هزینه ها و از بین رفتن انرژی می شویم.

حال باید راهی برای پیدا کردن نقطه عملکرد پمپ در حال کار بیابیم!

اول با توجه به هد این موضوع را بررسی می کنیم.

یک مانومتر قبل و یک مانومتر بعد از پمپ قرار می دهیم، تفاضل هد در دهش و مکش به دست می آید. این مقدار همان هد است. به کاتالوگ رجوع می کنیم و از این مقدار در قسمت هد خطی افقی رسم می کنیم هر جا که منحنی مشخصه پمپ را قطع کرد، آن نقطه عملکرد پمپ است.

حال با توجه به دبی این موضوع را بررسی می کنیم.

با یک فلوسنج و نصب آن در قسمت خط دهش حجم جریان را می یابیم و باز هم در کاتالوگ اما این بار در محور دبی با رسم خطی عمود بر منحنی مشخصه پمپ نقطه عملکرد پمپ را پیدا می کنیم.

روش تنظیم پمپ آب خانگی

الکتروپمپ های آب خانگی در دو مدل الکتروپمپ های افزایش فشار آب (3000 دور) و آب در گردش یا سیرکولاتور می باشند. الکتروپمپ های سیرکولاتور یا برگشت آب گرم، همانطور که از نامش مشخص است، آب گرم را در یک مدار بسته (مثل شوفاژخانه) به گردش درمی آورند و از الکتروموتورهای 1500 دور استفاده می کنند.

به منظور اینکه پمپ های افزایش فشار به صورت اتوماتیک کار کنند، از سه سیستم استفاده می گردد: (روش های راه اندازی پمپ)

1. استفاده از منبع تحت فشار و مخزن انبساط: این پمپ دارای پنچ راهی، کلید اتوماتیک، منبع انبساط و درجه می باشد و اندازه منبع انبساط به صورت مستقیم به اندازه آب مصرفی بستگی دارد. برای مکان هایی که مصرف آب زیاد است، این روش پیشنهاد می شود. اما نیاز به سرویس و نگهداری بیشتری نسبت به دو روش دیگر دارد.
2. استفاده از ست کنترل یا کلید اتوماتیک دیجیتال: هزینه کمتری نسبت به مدل اول دارد. در هنگام استفاده از این نوع پمپ آب، میزان باز و بسته شدن شیر بسیار مهم بوده، زیرا در هر بار باز و بسته شدن شیر، ست کنترل استارت زده و پمپ کار می کند. این روش کاملا مقرون به صرفه است، اما کلید اتوماتیک پمپ را با هر بار باز و بسته شدن شیر، روشن و خاموش کرده و باعث استهلاک و کاهش طول عمر پمپ خواهد شد، پس در مصارف زیاد آب مناسب نیست.
3. استفاده از تابلو فرمان و بوستر پمپ: از موارد پرکاربرد بوستر پمپ می توان مجتمع های مسکونی و مراکز تفریحی، اداری و مسکونی را نام برد. اجزاء بوستر پمپ خانگی شامل الکتروپمپ، فشارسنج، تابلو کنترل، اینورتر و غیره می باشد. در این روش با هر بار باز و بسته شدن شیر، پمپ با توان کامل کار نکرده و با تنظیم تابلو فرمان، فقط برای جبران کاهش فشار آب شروع به کار خواهد کرد. این روش طول عمر پمپ را بالا برده، اما قیمت بالاتری دارد.